Ürettiklerimiz

Ekonomi: Bir ürünün, üretiminden tüketiciye ulaşmasına kadar olan ilişkiler bütününe ekonomi denir. Ekonomi ile ilgili bütün faaliyetlere de ekonomik faaliyetler denir. Tarım, hayvancılık, madencilik, sanayi, ticaret, turizm gibi faaliyetler ekonomik faaliyetleri oluşturur.
Ekonomide üç temel faaliyet alanı vardır. Bunlar: üretim, dağıtım ve tüketimdir.
1. Üretim; insanların ihtiyaç duyduğu mal ya da hizmetin meydana getirilmesidir. Buğday yetiştir-mek, oyuncak üretmek, mobilya yapmak üretim faaliyetidir.
2. Dağıtım; ürünlerin tüketiciye ulaşması için üretil-diği yerden satılacağı yere taşınmasıdır. Uçak, tren, tır, kamyon, gemi dağıtım araçlarındandır.
3. Tüketim; İnsanların ihtiyaçları olan ürünleri satın alarak kullanmalarıdır. Ekmek, sebze ve meyvelerin satın alınıp yenmesi, mağazalardan çeşitli giyim eşyası alıp giymek, mobilya ve beyaz eşya alıp kullanmak tüketimdir.

ÜRETİMİ NELER ETKİLER?
Bir bölgedeki ekonomik faaliyetleri o bölgenin sahip olduğu doğal kaynaklar ve coğrafi özellikler etkiler. Ekonomik faaliyetler için gereken her türlü araca ve hammaddeye ekonomik kaynaklar denir. Para, tarım arazileri, ormanlar, madenler, akarsular ile bilgi ve teknolojiler ekonominin kaynaklarındandır.
Ekonomideki kaynaklar doğal, insani ve kapital olarak üçe ayrılır.
Doğal kaynaklar; ekonomik faaliyet için gereken kaynağın kendiliğinden var olmasıdır. Tarım arazileri, maden yatakları, doğal güzellikler, akarsu, göl ve denizler gibi.
Doğal kaynaklar ekonomik faaliyetleri doğrudan etkiler. Verimli toprakları olan bir yerde tarım, ormanları bol olan bir yerde ormancılık yapılır. Göl ve deniz olan yerde balıkçılık, doğal güzellikleri olan yerde turizm.
İnsan kaynakları; Üretim için gereken plan ve projelerin yapılması için yetişmiş insana ihtiyaç duyulur. Mühendisler, teknik elemanlar, çeşitli meslek gruplarından işçiler insan kaynaklarını oluşturur.
Kapital (para = sermaye); Bir yerde üretim yapmak için sermayeye gereksinim vardır. Üretim için gereken hammaddeyi sağlamak, fabrikayı yapmak, ürünleri satılacağı yerlere taşımak için para gereklidir. Bu nedenle ekonomide paranın çok önemli bir yeri vardır.
İklim de ekonomik faaliyetleri etkiler. Fındığın Karadeniz'de, çayın Rize'de, pamuğun Çukurova ve Güneydoğu Anadolu'da, kayısının Malatya'da yetişmesi iklimle ilgili bir olaydır.
Yeryüzü şekillerinin ekonomik faaliyetler üzerinde etkisi vardır. Doğu Anadolu Bölgesi'nde hayvancılığın yaygın olması bölgenin yer şekilleriyle ilgilidir.
Ekonomik faaliyetler insanların meslekleriyle yakından ilgilidir. Konya yöresinde yaşayan bir kişi meslek olarak tarımla ilgili alanları tercih ederken, Antalya'da hayatı¬nı sürdüren bir kişi turizmle, Trabzon'da yaşayan bir kişi balıkçılıkla ilgili meslek dallarını tercih eder.

ÜLKEMİZDE EKONOMİK HAYAT

Ülkemizde Tarım
İnsanların toprağı işleyerek ekme ve dikme yoluyla ondan ürün elde etmesi faaliyetine tarım denir. Tür-kiye, çeşitli iklimlere ve yer şekillerine sahip olduğu için çok çeşitli ürünler yetiştirilmektedir.

KARADENİZ BÖLGESİ
Fındık, mısır, kivi gibi ürünler yetiştirilmektedir. Ülkemizde çay üretiminin tamamı Doğu Karadeniz'de Rize ve çevresinde yapılmaktadır. Amasya, elması ile tanınmış bir şehrimizdir.

MARMARA BÖLGESİ
Marmara Bölgesi ekonomik bakımdan en gelişmiş bölgemizdir. Bunda bölgenin coğrafi koşullarının elverişliliği etkilidir. Bölgede tarımsal etkinlikler çok yaygındır. Ekili dikili toprakların en fazla olduğu bölgemizdir. İklim koşullarının elverişli olması ürün çeşidinin çok olmasını sağlamıştır. Başlıca tarım ürünleri; buğday, mısır, pirinç, zeytin, ayçiçeği, tütün ve sebzedir.

EGE BÖLGESİ
Ege Bölgesi, Marmara Bölgesi'nden sonu ekonomisi en çok gelişmiş bölgemizdir. Bölge ülke ekonomisine tarım ve sanayi bakımından büyük katkı sağlar. Ülkemizde yetiştirilen üzüm. pamuk, zeytin ve tütünün yarıya yakını bölgede üretilir. İncir ve haşhaş üretiminde ilk sırada ye alır. Yetiştirilen ürünlerin önemli kısmı ihraç edilir.

AKDENİZ BÖLGESİ

Akdeniz Bölgesi'nin ülke ekonomisine katkısı daha çok tarım ve turizm alanındadır. Ülkemizde yetiştirilen muz ve gülün tamamı bölgede üretilir. Ayrıca turunçgil, pamuk, yer fıstığı mısır, pirinç ve soya fasulyesi ile turfanda seb¬ze ve meyve yetiştiriciliği çok gelişmiştir.

GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ
Güneydoğu Anadolu Bölgemizin ülke ekonomisine katkısı daha çok tarım, hayvancılık ve petrol üretimi alanındadır. Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP)'nin devreye girmesiyle tarım üretimi artan bölgede Antep fıstığı, kırmızı mercimek, pamuk ve üzüm yetiştiriciliği önemli bir yer tutar.

DOĞU ANADOLU BÖLGESİ
Alan bakımından en büyük bölgemiz olmasına rağmen Doğu Anadolu Bölgesi'nin ülke ekonomisine katkısı sınırlıdır. Bölgenin yüksek ve engebeli olması, iklim koşullarının elverişsizliği nedeniyle tarım alanları sınırlıdır. Bölgenin ülke ekonomisine katkısı daha çok hayvancılık ve hayvan ürünleri ile enerji üretimi ve madencilik alanındadır.

İÇ ANADOLU BÖLGESİ
İç Anadolu Bölgesi'nin Türkiye ekonomisine katkısı daha çok tarım alanındadır. Bölge, Türkiye'de üretilen buğday ve arpanın yaklaşık üçte birini, patates ve şekerpancarının yaklaşık yarısını karşılar.

HAYVANCILIK
Ekonomik değer taşıyan hayvanların yetiştirilmesi, üretilmesi ve pazarlanmasına hayvancılık denir. Hayvancılık insanların beslenmesinde (et, süt, peynir vb.), endüstride ham madde (dericilik), tarım alanında gübre olması bakımından önemlidir. Geniş yaylaları ve otlakları ile Türkiye, hayvancılığın da ileri olduğu bir ülkedir. Çayırların bulunduğu yerlerde büyükbaş hayvancılık (sığır, manda), bozkırların yaygın olduğu yerlerde ise küçükbaş hayvancılık (koyun, kıl keçisi, tiftik keçisi) yapılır.Ülkemizde büyükbaş hayvancılığın en çok yapıldığı yer Doğu Anadolu Bölgesi'dir. Özellikle Erzurum - Kars yöresi büyükbaş hayvancılığı ile tanınmıştır. Buralarda hayvancılığın gelişmesinde bölgenin tarıma elverişli olmaması, buna karşılık geniş çayırlıkların olması etkili olmuştur.
Ülkemizde koyun ve tiftik keçisi en fazla İç Anadolu Bölgesi'nde yetiştirilir. Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu ile Marmara bölgesinde de koyun yetiştiriciliği yaygındır. Kıl keçisi daha çok Akdeniz Bölgesi'nde yetiştirilir.Tavukçuluk, Marmara Bölgesi ile büyük şehirlerin etrafındaki çiftliklerde yoğunlaşmıştır.
Arıcılık, ülkemizin her tarafında yapılır. Bununla birlikte Muğla ve yöresi çam balı ile, Kastamonu yöresi kestane balı ile, Rize ve çevresi Anzer balı ile Maraş ve Erzurum çevresi ise çiçek balı ile tanınmıştır.Ülkemizde balıkçılığın en yaygın olduğu yer Karadeniz Bölgesi'dir. Onu, Marmara ve Ege Bölgesi izlemektedir. Son yıllarda başta alabalık olmak üzere çeşitli balıklar için üretim tesisleri kurulmuştur.

ORMANCILIK
Yurdumuzun bazı yöreleri çeşitli ağaçlardan oluşan ormanlarla kaplıdır. Ormanlardan kereste, odun, reçine, selüloz ve daha bir çok orman ürünü sağlanmaktadır. Ülkemizde en fazla orman Karadeniz Bölgesi'nde yer almaktadır. Onu Akdeniz bölgesi izlemektedir.

Ülkemiz orman bakımından fazla zengin değildir. Bunun başlıca nedenleri şunlardır;
*Savaşlar ve göçler sırasında ormanların tahrip edilmesi.
*Tarla açmak, hayvan otlatmak ve odun ihtiyacını karşılamak için ormanların tahrip edilmesi
*Orman yangınlarının çıkması.
*İklimin sıcak ve yağışların az olmasından dolayı or¬manların doğal yollardan yetişmesinin zor olması.

Ormanların pek çok yararı vardır. Ormanlar;
1. Hava kirliliğini önler.
2. Sel ve erozyonu engeller.
3. Mobilya ve kâğıt yapılır.
4. Çeşitli hayvanlara barınak oluşturur.
5. Yer altı su miktarını artırır.

Ormanların korunması için alınması gereken önlemler:
*Orman yangınları önlenmelidir.
*Usulsüz ağaç kesimlerine engel olunmalıdır.
*Kıl keçisi gibi ormanlara zarar veren hayvanlar engellenmelidir.
*Yanan veya kesilen ağaçların yerine yenilerinin di-kilmesi gerekir.
*Vatandaşlar bilinçlendirilmelidir.

MADENLERİMİZ VE ENERJİ KAYNAKLARIMIZ

Yer kabuğunun farklı derinliklerinden çıkarılan, ekonomik değer taşıyan mineral ve elementlere maden denir. Türkiye çok çeşitli madenlerin bulunduğu bir ülkedir.
Ege Bölgesi'nde altın, linyit, krom çıkarılmaktadır.
Marmara ve İç Anadolu bor madenleri bakımından çok zengindir.
Zonguldak ve çevresinde taş kömürü çıkarılmaktadır.
Diyarbakır'ın Ergani ilçesi ile Artvin'in Murgul ilçesinde bakır madenleri vardır.
Siirt ve Batman yöresinden petrol, Edirne ve Kırklareli çevresinden doğal gaz çıkarılmaktadır.
Enerjinin günlük yaşamımızdaki yeri çok önemlidir. Enerji olmadan ulaşım araçları çalışmaz, fabrikalar işlemez, evlerimiz ve sokaklarımız aydınlanmaz. Kısacası hayatımız güçleşir, işlerimizi yapmakta zorlanırız.

TÜRKİYE'DE SANAYİİ
İşlenmiş ya da yarı işlenmiş maddelerin fabrika ve atölyelerde işlenerek insanların kullanımına hazır hâle getirilmesine Sanayi ya da endüstri denir. Ülkemizde sanayinin en çok geliştiği bölge Marmara Böl¬gesi'dir. Marmara Bölgesi'nin sanayide en gelişmiş olmasının nedeni bölgenin kara, hava ve deniz ula¬şım yollarının merkezinde bulunmasıdır.
Tekstil, hazır giyim, otomotiv, mobilya, her türlü beyaz eşya, ayakkabı, demir - çelik ve gıda sanayii ülkemizde en fazla gelişen sanayi kollarıdır. Bunun yanında uçak sanayii, elektrik - elektronik gibi sanayi kolları da gelişme yolundadır.
Sanayinin en az geliştiği bölgemiz Doğu Anadolu Bölgesi'dir. Bu bölgenin arazi yapısı ve iklimi sanayileşmeyi olumsuz yönde etkilemektedir.

Besin Sanayisi

Un ve unlu ürünler endüstrisi: Buğdayın en çok yetiştiği İç Anadolu Bölgesi başta olmak üzere Marmara Bölgesi ile diğer bölgelerimizde yaygındır.

Yağ endüstrisi: Ayçiçeği, mısır, zeytin, fındık ve pa¬muk gibi yağlı bitkilerden yağ elde edilir. Marmara, Akdeniz ve Ege Bölgesi yağ endüstrisinin en çok geliştiği
bölgelerimizdir.

Süt ve süt ürünleri endüstrisi: Hayvancılığın yaygın olduğu Doğu Anadolu Bölgesi (Erzurum, Kars) ile Marmara Bölgesi'nde gelişmiştir.

Şeker endüstrisi: Şeker pancarı, ülkemizde karasal iklimin görüldüğü her yerde yetiştirilmektedir. Şeker fabrikaları da ülkemizin her tarafında bulunmaktadır. Özellikle İç Anadolu'da yaygındır.

Çay endüstrisi: Çay üretiminin en yoğun olduğu Ri-ze'de çay fabrikaları kurulmuştur.

Dokuma ve Giyim (Tekstil) Sanayii: İstanbul, Denizli, Adana ve Bursa Pamuklu dokuma, Gemlik, İstanbul ve Bursa ipekli dokuma, Bünyan ve Isparta’da ise halıcılık sanayii gelişmiştir.

Otomotiv Sanayii: İstanbul, Bursa, Adapazarı, İzmit, İzmir ve Aksa-ray'da otomobil, otobüs, kamyon, lokomotif, vagon ve gemi yapan fabrikalarımız mevcuttur.
Ülkemiz, üç tarafının denizlerle çevrili olması, birçok sayıda göl ve akarsuya sahip olması nedeniyle zengin su ürünleri potansiyeline sahiptir. Ancak balıkçılık istenilen seviyede gelişmemiştir. Balıkçılığın gelişmeşini engelleyen nedenler;
*Açık deniz balıkçılığının yapılmaması
*Denizlerimizin kirlenmesi
*Yanlış avlanma
*Pazarlama ve değerlendirme tesislerinin yetersiz olması
*Balıkçılık bakımından en verimli denizimiz Karade¬niz'dir.

EKONOMİK FALİYETLER
Farklı coğrafi özelliklere sahip olan ülkemizde ekonomik faaliyetler de çeşitlilik göstermektedir.
Tarım, hayvancılık, sanayi, turizm, madencilik, ticaret, balıkçılık, ulaşım, ormancılık başlıca ekonomik faaliyetlerdendir.

TİCARET
Ticaret; insanların ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla aralarında yaptıkları alışveriştir. Ülke içinde yapılan ticaret iç ticaret, ülkeler arasında yapılan ticaret dış ticarettir.
Bir ülkenin başka bir ülkeden ürün almasına “ithalat”, ürün satmasına ise “ihracat” denir.

İthal ettiğimiz Ürünler:
Ülkemizin en fazla ithal ettiği ürünlerin çoğunu elektronik eşyalar, çeşitli makineler ve enerji kaynakları (Petrol ve doğal gaz) oluşturmaktadır.
Fabrika kurmaya yarayan makineler, motorlu taşıtlar, ham petrol, ilaç, kimyasal maddeler, çeşitli silahlar, kâğıt, gübre, bilgisayar, elektronik aletler, kahve, kakao, kömür, doğal gaz ve petrol en çok ithalatı yapılan ürünlerdir.
Bir ürünün ithal edilmesi paramızın yabancı ülkelere gitmesi demektir. Bu nedenle ülkemizde üretilen ürünleri tüketmeye özen göstermeliyiz.

İhraç Ettiğimiz Ürünler:
Ülkemiz yakın zamana kadar çeşitli tarım ürünleri ihraç eden buna karşılık sanayi ürünü alan bir ülke durumunda idi. Ancak son yıllarda ülkemiz hızla sa-nayileşmeye başlamıştır. Buna bağlı olarak sanayi ürünlerinin ihracattaki payı da artmıştır. Günümüzde ihraç ettiğimiz ürünlerin büyük kısmını sanayi ürünleri oluşturmaktadır.
Ülkemizin ihraç ettiği başlıca ürünler şunlardır. Otomobil, otobüs, kamyon gibi araçlar, televizyon, buz-dolabı, fırın gibi beyaz eşyalar, demir-çelik ve çimento, kumaş ve hazır giyim ürünleri, kuru ve yaş meyveler, çeşitli tarım ürünleri, bitkisel yağlar, deri, elektrikli ev eşyaları, bisküvi, çikolata gibi gıda ürünleri.
Rusya, Almanya, İtalya, İngiltere, Fransa, Hollanda, Belçika, ABD, İsviçre, Avusturya, Polonya, Çin ve bazı İslam ülkeleri ile Azerbaycan, Kazakistan, Türkmenistan, Özbekistan ve Kırgızistan en fazla ticaret yaptığımız ülkelerdendir.

ÜRETİME KATKI
Bir bölgenin kalkınması için o bölgedeki üretimin arttırılması gerekir.Bunun için iş alanlarının geliştirilmesine ya da yeni iş alanlarının kurulmasına ihtiyaç vardır. Bir bölgede yeni iş alanları oluşturmak için girişimci insanlara ihtiyaç duyulur. Tarımda, ticarette ve endüstride yeni üretim alanları oluşturan kişilere “girişimci” denir.

TÜRKİYE’DE TURİZM
Tarihî eserleri ve doğal güzellikleri görmek, spor yapmak, sağlıklı ve temiz havalı yerlerden faydalanmak ve bilgi edinmek amacıyla yapılan gezilere turizm denir.
Günümüzde bütün ülkeler, turizm alanında daha çok gelişmek ve daha çok turist çekmek amacıyla amansız bir yarış içindedirler. Bunun gerçekleşmesi için ülkede ulaşımın gelişmesi, turistlerin konakladıkları yerlerin temiz, rahat ve güvenilir olması şarttır. Ayrıca, turistlere yardımcı olacak birtakım danışma ve rehberlik birimlerinin kurulması ve işletilmesi de gerekmektedir.
Yurdumuz, doğal güzellikleri ve tarihi zenginlikleri ile iç ve dış turizmin gelişmesine uygun bir ülkedir.
Ege ve Akdeniz kıyılarımızda, yazlar uzun ve bol gü¬neşlidir. Buralarda güzel kumsallar birbirini izler. Bu yüzden kıyılarımız, yaz aylarında Avrupa ülkelerinden gelen çok sayıda turistin akınına uğrar. Ayrıca Ürgüp ve Göreme'deki peri bacaları, Adıyaman'da Nemrut dağı, Denizli Pamukkale travertenleri, turistlerin büyük ilgisini çekmektedir. Son yıllarda Karadeniz Bölgesi'ndeki yaylalarda ilgi çeken yerlerdendir. Ülkemizin her yanında bulunan kaplıcalar ile kayak merkezleri de turist çeker.
Turizm; ülke için bacasız sanayidir. Döviz girişini artırarak dış ticaret dengesini sağlar. Endüstri ve hizmet sektörlerine canlılık kazandırarak yeni iş alanları oluşturur.